臺灣博碩士論文加值系統

當傳統醫療遇上西方殖民醫療時，對殖民地社會將會帶來什麼衝擊？從荷蘭東印度助產士教育制度施行的過程，除了可看出荷蘭東印度政府對殖民地的政治、經濟考量，如何推動衛生醫療福利政策外，更帶出助產士女性地位轉變及異文化接觸及調適的相關議題。
本研究試圖從十九世紀的期刊雜誌、官方出版資料及議會資料和前人研究關，從助產士教育制度的推行過程中分析，荷蘭東印度政府實施政策的主要考量、歐洲人的想法和當地人的反應，進而重組當時社會背景下歐人和當地人的交流情況及助產士的女性地位。筆者希望從這些資料中，能找出證據釐清當地人對荷蘭東印度政府政策的態度，殖民統治者和被殖民者之間的互動關係及對當地社會所產生的影響。
助產士教育制度實際施行的時間雖只有四十三年，且不如同時期一起設立的doctor-djawa學校更具世人所熟悉，但在其短短的訓練過程中，助產士仍就扮演著其獨特的角色。荷蘭人試圖培養當地女孩成為專業的助產士，以推行荷蘭東印度群島的產科護理政策。雖然實施結果不如預期，學校最後仍以關閉收場，卻對醫學知識的交流、殖民政策的改變及當地助產士矛盾的社會地位留下其不可抹滅的影響。

When traditional medicine encountered Western colonial medicine, what kind of affections happened in Dutch East Indies? From the development of midwife training system, it shows the issues of the political and economic concerns of Dutch authorities and how the policies of health welfare performed, moreover, the transition of midwives’ status in local society and adjustment and connection between different cultures.
This thesis tried to analysis the historical materials, journals of 19th century, official publications and previous studies, in order to understand the development of midwife training system, the major considerations of colonial policies and the attitude of local people. Base on these backgrounds, this research will reorganize the appearance between local people and Dutch colonists, furthermore, gender issue of local midwives. In using these archives, I hope I could figure out the deeper social construction and colonial society in Dutch East Indies.
The midwife training school performed for only 43 years. Most previous studies of medical education focused on doctor-djawa school and male physicians. But it’s not enough to discuss with medical education only focused on doctor-djawa training system. Training midwife was one of statics method that Dutch authorities wanted to improve obstetric care in Dutch East Indies. Knowing both traditional and Western medicine, they as mediators expand the knowledge to each group. They cooperated with Dutch authorities to propagandize Western medicine among local people. Moreover, they had their own status and economic ability in local society and played a special role in this period.

論文摘要 I
致謝詞 III
目錄 V
圖表目錄 VII
第一章 緒論 1
第一節 研究動機與目的 1
第二節 文獻回顧 4
第三節 研究方法與史料 9
一、十九世紀出刊的期刊雜誌 10
二、官方出版書籍 11
三、當時歐洲人的專著 12
第二章 荷蘭東印度群島的醫學發展和體系 13
第一節 概述荷蘭東印度群島行政體系的發展 13
第二節 本土傳統醫療概述 16
第三節 西方醫療系統在荷蘭東印度群島的發展 19
第三章 助產士教育制度的實驗期─1850至1875年 25
第一節 成立背景 25
第二節 助產士學校的建立 28
第三節 助產士學校教育 31
第四節 助產士教育學校的暫時關閉 34
第四章 助產士教育制度的改進期─ 1897至1915年 39
第一節 荷蘭人內部意見的分歧 39
第二節 教育制度的轉變 41
第三節 實行成果 43
第五章 推行助產士教育制度後的影響 47
第一節 產科護理政策的討論 47
第二節 西方醫學在當地社會的影響 51
第三節 助產士在當地社會的定位 52
第四節 當地人和荷蘭人的相互調適和接觸 55
第六章 結論 59
參考書目 61
索引 67

a. 專書
Boomgaard, Peter. Children and the Colonial State: Population Growth and Economic Development in Java 1795-1880. Amsterdam: Free University Press, 1989.
de Haan, F.. Priangan: De Preanger- Regentschappen onder het Nederlandsch Bestuur tot 1811, vol.1. Batavia: Bataviaasch Genootschap van Kunsten en Wetenschappen, 1910.
Dupuis, H. M., ed. Een kind onder het hart : verloskunde, volksgeloof, gezin, seksualiteit en moraal vroeger en nu. Amsterdam: Amsterdams Historisch Museum, 1987.
Hellwig, Tineke. Adjustment and discontent :representations of women in the Dutch East Indies. Windsor, Ont. : Netherlandic Press, 1994.
Hesselink, E.Q.. Genezers op de koloniale markt : inheemse dokters en vroedvrouwen in Nederlandsch Oost-Indië, 1850-1915. Amsterdam: Amsterdam University Press, 2009.
Jacobs, Els M.. Merchant in Asia: the trade of the Dutch East India Company during the eighteenth century. Leiden: CNWS Publications, 2006.
Kahin, A., Cribb, R.B.. Historical dictionary of Indonesia. Publisher: Scarecrow Press, 2004.
Klinkert, Jelle Jan. Verloskundigen en artsen: verleden en heden van enkele professionele beroepen in de gezondheidszorg. Alphen aan den Rijn: Stafleu's Wetenschappelijke Uitgeversmaatschappij, 1980.
Locher-Scholten, Elsbeth. Women and the Colonial State: Essays on Gender and Modernity in the Netherlands Indies 1900-1942. Amsterdam: Amsterdam University Press, 2000.
Lumentut, H. F.. Nog iets over het verloskundig vraagstuk in Ned. O. Indië. Amsterdam: Eisendrath, 1910.
Luyendijk-Elshout, A. M. e.a., ed. Dutch Medicine in the Malay Archipelago 1818-1942. Amaterdam: Atlanta, 1989.
Monnikendam, S.. Bijdrage tot de oplossing der Oost-Indische vroedvrouwenkwestie. Amsterdam: Versluys, 1898.
Owen, Norman G. ed. Death and Disease in Southeast Asia: Explorations in Social, Medical, and Demographic History. Singapore: Oxford University Press, 1987.
Pigeaud, Theodore G.Th.. Literature of Java: Catalogue raisonné of Javanese manuscripts in the library of the University of Leiden and other public collections in the Netherlands: Vol 1: Synopsis of Javanese literature 900-1900 A.D. 's-Gravenhage: Nijhoff, 1967.
Remmelts, Remmelt. Verloskunde in Nederlandsch-Indie. Den Haag, 1938.

Ricklefs, M.C.. A history of modern Indonesia since c.1200. Basingstoke: Palgrave, 2001.
Schoute, D.. De geneeskunde in Nederlandsch-Indië gedurende de negentiende eeuw. Batavia: G. Kolff &; Co., 1936.
Schoute, D.. Occidental therapeutics in the Netherlands East Indies during three centuries of Netherlands settlement (1600-1900). Batavia: Netherlands Indian Public Health Service, 1937.
Schoon, Lidy. De gynaecologie als belichaming van vrouwen; verloskunde en gynaecologie 1840-1920. Zutphen: Walburg Pers, 1995.
Stoler, Ann Laura. Carnal Knowledge and Imperial Power: Race and the Intimate in Colonial Rule. California: University of California Press, 2002.
Van Assen, F. J. J. e.a., ed. Een eeuw vrouwenarts. Amsterdam: Rodopi, 1987.
Genees- en Verloskundige hulp in Nederlandsch-Indië. Batavia: Javasche Boekhandel &; Drukkerij, 1910.
Van Buuren, H.B.. Nog iets over de verloskundige hulp in Nrederlandsch-Indië. Leiden: Blankenberg, 1898.
Van Buuren, H.B.. Het verloskundig vraagstuk voor Nederlandsch-Indië – naar aanleiding van het rapport der Commissie tot voorbereiding eener reorganisatie van den burgerlijken geneeskundigen dienst aldaar. Amsterdam: Scheltema en Holkema, 1909.
Van der Berg, C. L.. De geneesheer in Nederlandsch-Indië. Batavia: Ernst&; Co., 1885.
Verdoorn, Johannes Adrianus. Verloskundige hulp voor de inheemsche bevolking van Nederlandsch- Indië. 's-Gravenhage: Boekencentrum, 1941.
Wertheim, W. F.. Indonesian Society in Transition: A study of social change. Hague: W. van Hoeve LTD, 1956.
大橋厚子、桜井由躬雄編，《岩波講座東南アジア史第四巻─東南アジアの近世国家群の展開》，東京：岩波書店，2001。
陳鴻瑜，《印度尼西亞史》，臺北市：國立編譯館，2008。
楊建成編，《蘭領東印度史》，臺北市：中華學術院南洋研究所，1983。


b. 期刊論文
Adriani, P.. “Over verloskundige hulp op Java.” Nederlandsch Militair Archief 24 (1900): 190-201.
Bervoets, H.. “Verloskundige hulp aan inlanders.” GTNI 38 (1898): 356-398.
Boerma, N.A.J.F.. “Het onderwijs in verloskunde en gynaecologie.” in Ontwikkeling van het geneeskundig onderwijs te Weltevreden, 1851-1926: uitgegeven ter herdenking van het 75-jarig bestaan van de School Tot Opleiding van Indische Artsen (S.T.O.V.I.A.), ed. De Waart e.a., 224-237.Weltevreden: S.T.O.V.I.A., 1926.
Boomgaard, Peter. “Smallpox, vaccination, and the Pax Neerlandica, Indonesia, 1550- 1930.” Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde 159, no.4 (2003): 590-617.
Boomgaard, Peter. “The development of colonial health care in Java; An exploratory introduction.” Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde 149, no.1(1993): 79-80.
Boomgaard, Peter. “The Welfare Services in Indonesia, 1900-1942.” Interario 10, no.1 (1986): 7-81.
Epp, F.. “Iets over de verloskunde onder de inlanders.” Natuur- en Geneeskundig Archief voor Neêrland’s-Indië 2 (1845): 317-325.
Gerson, A. A.. “Ook iets omtren de verloskundige hulp in Ned.-Indië.” GTNI 41 (1901): 539-588.
Greiner, C. F.. “Bijdrage tot de verloskunde in Oost-Indië.” GTNI 8 (1860): 650-662.
Groot, K.P.. “Verloskundige hulp in de desa; opleiding van vroedmeesters in het Petronella-hospitaal.” Medische Nood 5 (1939): 19-21.
H., Mesters.”Public health and colonial government in the Nederlands Indies.” The Colonial past: Dutch sources on Indonesian history, ed. Peter Boomgaard, 41-49. Amsterdam: Royal Tropical Institute, 1991.
Hesselink, Liesbeth. “Het debat over verloskundige hulp in Nederlands-Indië, 1875-1900.” Historica 31, no.4(2008): 10-13.
Ludeking, E. W. A.. “Bijdrage tot de kennis van Inlandsche verloskunde.” GTNI 4 (1855): 546-549.
Maasland, H. F. P.. “Iets uit mijn verloskundige praktijk.” GTNI 34 (1894): 405-419.
Maasland, H. F. P.. “Iets uit mijn verloskundige praktijk.” GTNI 40 (1900): 233-245.
Niehof, Anke. “De veranderende rol van traditionele verloskundigen in Indonesië.” in Milde regen : liber amicorum voor Hans Teeuw bij zijn vijfentachtigste verjaardag op 12 augustus 2006, ed. Van der Molen e.a., 167-88. Nijmegen: Wolf Legal Publishers, 2006.
Pauw, W. “De verloskundige hulp voor de Inlandsche bevolking in Nederlandsch- Indie.” GTNI 38 (1898): 775-792.
Redeker, Pulle geb. ”Overzigt der verloskundige praktijk van af den 5den September 1835 tot den l8den Maart 1855, geadsisteerd door de stadsvroedmeesteresse te Batavia, Wed.” GTNI 4 (1855): 744-748.
Sciortino, Rosalia. “Health personnel caught between conflicting medical worlds.” in Ambivalentie/ambiguïteit : antropologische notities aangeboden aan Klaas Willem van der Veen bij zijn afscheid van de Universiteit van Amsterdam, 27 oktober 1995, ed. Sjaak van der Geest, 25- 34. Amsterdam: Het Spinhuis, 1995.Verma, Rupalee. “Western medicine, indigenous doctors and colonial medical education: a case of desire for “hegemony” in conflict with demands of “colonial partiality”.” Itinerario 19 (1995): 130-42.
Smyth, Ines. “Indonesian Women as (economic) Mediators: Some Comments on Concepts,” in Women and Mediation in Indonesia, ed. Sita van Bemmelen e.a., 33-46. Leiden: KITLV press, 1992.
Stibbe, F. S.. “Kritiek op het Rapport der commissie tot voorbereiding eener reorganisatie van den Burgerlijken Geneeskundige Dienst. Verloskundige praktijk in de desa.” GTNI 49 (1909): 385-416.
Van Buuren, H.B.. “De Verloskundige Hulp voor Inlanders in Nederlandsch Indië.” Nederlandsch Tijdschrift voor Verloskunde en Gynaecologie 9 (1898): 163-194.
Van Buuren, H.B.. “Een jaar later.” Nederlandsch Tijdschrift voor Verloskunde en Gynaecologie 11 (1900), pp. 1-46.
Van Oostrhout, Dianne W. J. H..”Why patients go to the traditional midwife.” How about your research?: eight accounts of Indonesia, ed. Astrid Derksen, Edwin Hagenbeek, 1-15. Bureau Indonesische Studiën, 1994.
Verdoorn, J. A.. “Verloskunde in de Desa.” Medische Nood 4 (1938): 88-93.
Cobban, James L.. “Public Housing in Colonial Indonesia 1900-1940.” Modern Asian Studies 27, no.4(1993): 871-896.
Wassink, G.. “Onderzoekingen naar de geneeskrachten van Inlandsche geneesmeddelen.” GTNI 3 (1854): 225-234.
Wassink, G.. “Aanwending van in Indie bereid kinovazuur tegen koorts.” GTNI 8 (1860): 408-409.


c. 議會檔案
Handelingen der Staten-Generaal
Koloniaal verslag
Tweede Kamer


d. 碩博士論文
Woods,Teresa. “Magic, morality and medicine: madness and medical pluralism in Java,” PhD. Thesis (University of Washington, 2007).
賴見禎(2011)，《後殖民語境下的生育─法國殖民時期越南的生育現代化》，國立暨南大學東南亞研究所，未出版，南投縣。


e. 網路資料庫
Staten-Generaal Digitaal: parlementaire documenten de periode 1814 tot 1995.
( http://www.statengeneraaldigitaal.nl/ )
Tropenmuseum website. ( http://tropenmuseum.nl/-/MUS/5853/Tropenmuseum )
Internet Archive ( http://archive.org/ )